U borbi protiv starenja često se oslanjamo na kreme, tretmane i suplemente, ali nauka pokazuje da se jedan od najmoćnijih “anti-aging” faktora nalazi — među ljudima. Nova studija istraživača sa Cornell, Harvard i Stony Brook univerziteta otkriva da snažne društvene veze mogu usporiti biološko starenje i smanjiti hronične upale
Socijalni kapital kao zaštitni faktor
Tim istraživača sa Cornell University, Stony Brook University i Harvard University. analizirano je podatke više od 2.000 odraslih osoba iz velike longitudinalne studije MIDUS (Midlife in the United States). Cilj je bio da se ispita kako tzv. „kumulativna socijalna prednost“ — stepen topline, podrške i povezanosti sa drugima tokom života — utiče na biološko starenje. U obzir su uzeti odnosi iz detinjstva, emotivna podrška u odraslom dobu i uključenost u zajednicu ili religijske aktivnosti, čime je dobijena sveobuhvatna slika društvenog kapitala pojedinca.
Društvene veze utiču na epigenetske satove
Rezultati su pokazali da osobe sa višim nivoom socijalne povezanosti imaju biološki mlađi organizam prema dva precizna epigenetska sata — GrimAge i DunedinPACE. Ovi alati mere stvarni biološki uzrast na osnovu promena u DNK metilaciji, nezavisno od broja godina. Drugim rečima, ljudi sa čvrstom društvenom mrežom stare sporije na ćelijskom nivou. Ovo otkriće naglašava da socijalna povezanost nije samo emocionalni, već i fiziološki faktor koji utiče na brzinu starenja.
Manje upala, više vitalnosti
Pored epigenetskih pokazatelja, istraživači su otkrili da snažne društvene veze prate i niži nivoi interleukina-6 (IL-6), molekula koji je ključni marker hronične upale. Hronična upala povezana je s ubrzanim starenjem i razvojem brojnih bolesti — od kardiovaskularnih problema do dijabetesa i neurodegenerativnih poremećaja. Kada su socijalne veze stabilne i podržavajuće, organizam pokazuje niži nivo inflamatornih reakcija. Na taj način društvena povezanost deluje kao prirodna odbrana protiv procesa koji ubrzavaju biološko propadanje.
Kvalitet odnosa važniji od broja prijatelja
Studija naglašava da nije presudan broj prijatelja ili trenutni društveni status, već dubina i kontinuitet odnosa kroz vreme. Svaki čin podrške, svaka veza i zajednički trenutak doprinose izgradnji socijalnog kapitala koji se “isplaćuje” kasnije u životu — ne samo emocionalno, nego i biološki. Kontinuitet bliskih odnosa kroz detinjstvo, mladost i odraslo doba ima dugoročne efekte na zdravlje. Ova perspektiva menja način na koji posmatramo društveni život — kao važan deo naše zdravstvene strategije, a ne samo društvene aktivnosti.
Društvena nejednakost i zdravlje
Naučnici ističu da mogućnost izgradnje snažnih društvenih mreža zavisi i od socijalnih faktora poput klase, obrazovanja i rase. Oni koji su kroz život imali manje pristupa podršci mogu biti izloženi većem riziku od ubrzanog biološkog starenja. Nejednakost u socijalnim resursima može se vremenom “ugraditi” u telo kroz stres i biološke promene. Ovi nalazi naglašavaju važnost zdravstvenih i društvenih politika koje podstiču inkluzivnost, zajedništvo i socijalnu podršku kao oblik javnog zdravlja.
Snaga ljudske povezanosti
Ova studija potvrđuje ono što često zaboravljamo: kvalitetni odnosi nisu samo izvor radosti, već i moćan faktor dugovečnosti. Umesto da tragamo za eliksirom mladosti u bočicama, možda je vreme da ga potražimo — u ljudima oko nas. Socijalna povezanost, kada je negovana i stabilna, postaje biološki saveznik u očuvanju zdravlja i vitalnosti. Studija je objavljena u časopisu Brain, Behavior & Immunity – Health, a istraživanje je sproveo tim sa Cornell University, Harvard University i Stony Brook University.
FOTO: arhiv / Freepik
