Epigenetski sat je naučni alat koji se koristi se u istraživanjima starenja, dugovečnosti, kao i u razvoju anti-aging terapija i personalizovane medicine Ovaj pristup se zasniva na analizi metilacije DNK, procesa koji utiče na ekspresiju gena bez promene genetskog koda
Šta je epigenetski sat?
Epigenetski sat je naučni alat, koji meri biološku starost organizma na osnovu promena u obrascima metilacije DNK. Ove epigenetske modifikacije su ključne za regulaciju gena, a metilacija DNK je jedan od najvažnijih pokazatelja starenja ćelija. Hronološka starost meri se brojem godina. Biološka starost može biti viša ili niža, u zavisnosti od faktora kao što su ishrana, navike, stres i bolesti. Epigenetski satovi su razvijeni korišćenjem podataka iz velikog broja uzoraka različitih tkiva i vrst. Najpoznatiji su Horvathov i Hannumov epigenetski sat.
Kako epigenetski sat funkcioniše?
Funkcionisanje epigenetskog sata zasniva se na analizi specifičnih delova genoma, gde se metilacija DNK povezuje sa procesima starenja. DNK metilacija je proces u kojem se metilne grupe vezuju za DNK, čime se utiče na ekspresiju gena bez promene same DNK sekvence. Naučnici analiziraju ove obrasce metilacije kako bi stvorili algoritme koji precizno predviđaju biološku starost. Jedan od ključnih razloga zašto se epigenetski satovi smatraju tako pouzdanima, jeste to što se metilacija DNK odvija prema predvidljivim obrascima kako osoba stari. Ta predvidljivost, omogućava upotrebu ovog alata u istraživanjima dugovečnosti i bolesti povezanih sa starenjem.
Primena epigenetskog sata u medicini i istraživanjima
Epigenetski satovi imaju brojne primene u biomedicinskim istraživanjima i kliničkoj praksi. Koriste se za procenu biološke starosti pojedinca, što je od značaja u studijama o dugovečnosti, anti-aging tretmanima i preventivnoj medicini. Precizno merenje biološke starosti može pomoći u identifikaciji osoba koje su u većem riziku od razvoja hroničnih bolesti kao što su kardiovaskularne bolesti, dijabetes i neurodegenerativni poremećaji. Pored toga, epigenetski sat je alat koji omogućava praćenje učinaka terapija, poput promena u ishrani, fizičke aktivnosti ili primene lekova, na usporavanje procesa starenja. Ova tehnologija ima potencijal da postane osnova personalizovane medicine, prilagođene specifičnim potrebama svakog pojedinca.
FPTO: arhiv
